De naam Huijbergen komt in 1264 het eerst in geschreven bronnen voor als het gebied behorend tot het land van Breda, dat door de toenmalige heer van Breda in leen werd gegeven aan Willem Heusche Bollaert. Deze schonk in 1276 zijn goed aan een te stichten klooster van de Wilhelmieten. Deze schenking werd in latere jaren door de heer van Breda uitgebreid. Genoemde orde, die tevens rechten kreeg op het gebied van belastingen, bestuur en rechtspraak, bracht de woeste gronden van Huijbergen in cultuur. Rondom het klooster ontstond het dorp Huijbergen.
Door hun expansiezucht hadden de Wilhelmieten door de eeuwen heen veel grensgeschillen met de Abdij van Tongerlo, die sinds de 12e eeuw de aangrenzende gebieden van Essen en Kalmthout in bezit had. De grens tussen Tongerlo en het markiezaat van Bergen op Zoom bleek dwars door Huijbergen te lopen. Het Wilhelmietenklooster lag, met uitzondering van de kapel, geheel op Tongerloos gebied (heerlijkheid Essen(B)-Kalmthout-Huijbergen). Tot in de 18e eeuw duurden de geschillen voort. 

Het Wilhelmietenklooster in Huijbergen


De grens werd in 1813 vastgelegd, toen het Soeverein Vorstendom der Vereenigde Nederlanden werd opgericht en de provincies Antwerpen en Noord-Brabant werden gevormd.
Doordat alle gronden die door de Wilhelmieten waren ontgonnen bij Noord-Brabant werden gevoegd, heeft de grens bij Huijbergen een wat grillig verloop, en loopt als het ware in een boog om het dorp heen. In 1839, bij de afsplitsing van België, is deze grens de staatsgrens geworden, waardoor Huijbergen – anders dan bijvoorbeeld Putte – geheel in Nederland ligt.
Het klooster bleef een belangrijke rol spelen binnen Huijbergen, zowel op het gebied van godsdienst alsook in onderwijszaken. Na het vertrek van de laatste Wilhelmiet, die alle rechten had overgedragen aan het bisdom Breda, gingen in december 1847 deze rechten over naar de nieuwe gevormde kloosterorde Christelijke Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van de Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, kortweg: "Broeders van Huijbergen". Zij stichtten in het voormalige klooster een weeshuis, dat later uitgroeide tot een bekend internaat, Sainte-Marie, dat heeft bestaan tot 2002.
In de Tweede Wereldoorlog is er om het gebied zwaar gevochten. Een groot deel van het dorp, waaronder het klooster en de dorpskerk, werd in 1944 door de terugtrekkende Duitsers verwoest. De dorpskern bezit dan ook weinig vooroorlogse gebouwen.
Van het oude Wilhelmietenklooster is het poortgebouw uit 1610 bewaard gebleven, thans het Wilhelmietenmuseum. Het kloostercomplex werd vanaf 1950 herbouwd.

Digitale bronnen Huijbergen

Heemkunde Huijbergen